Wytwarzanie, przechowywanie i wykorzystywanie skorelowanych wielociałowych stanów kwantowych to kluczowe cele przyszłych technologii kwantowych i metrologii. Takie stany mogą być generowane w czasie z początkowych stanów koherentnych przez tzw. dynamiczne protokoły. W pracy zatytułowanej "One- and Two-Axis Squeezing via Laser Coupling in an Atomic Fermi-Hubbard Model", autorzy: T. Hernández Yanes, M. Płodzień, M. Mackoit Sinkevičienė, G. Žlabys, G. Juzeliūnas, and E. Witkowska, z Instytutu Fizyki PAN, z The Barcelona Institute of Science and Technology i z Institute of Theoretical Physics and Astronomy, Vilnius University rozważają wytwarzanie silnie skorelowanych stanów w układzie złożonym z ultrazimnych atomów fermionowych umieszczonych w periodycznym potencjale sieci optycznych w fazie Motta. Praca została opublikowana w Physical Review Letters, 129, 090403 (2022).
Autorzy pokazali w jaki sposób sprzężenie atomów z zewnętrzną wiązką laserową wprowadza korelacje pomiędzy pojedynczymi atomami prowadząc do powstania silnie skorelowanych stanów kwantowych, tak zwanych stanów sciśnietych spinowo. Wyjaśniamy mechanizm powstawania korelacji w czasie. Pokazujemy również, że nasz układ może symulować dwa różne protokoły do generowania stanów ścisniętych i to jak nasze przewidywania można zweryfikować w obecnych doświadczniach z zimnymi atomami.